F-16 Savaşan Şahin (İngilizce: Fighting Falcon), ABD yapımı, çok maksatlı, tek motorlu savaş uçağı.

Batı kökenli 2. Dünya Savaşı sonrası uçaklar içinde en çok üretileni MİG-21'den(8000+) sonra F-16'lardır. Şu ana kadar yaklaşık olarak 4.200 adet üretilmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]} Bugün dünyada 24 ordu tarafından kullanılmaktadır.^[3] F-16'lar günümüzde Amerikan Ordusu için değil, sadece ihracat için üretilmektedir.

F-16 General Dynamics tarafından tasarlanıp üretilmiş, daha sonra şirketin havacılık bölümünün Lockheed şirketine satılması sonucunda üretimi Lockheed firmasına geçmiştir. Bu firma daha sonra başka bir birleşme sonucu Lockheed-Martin ismini almıştır.

Türkiye'de montajı ise TAI tarafından üstlenilmiştir.

Özellikleri [değiştir]

F-16 çok amaçlı bir av-bombardıman uçağıdır. Ayrıca ses hızıyla uçmaktadır Silahlarını hava ve kara hedeflerine çok yüksek hassasiyetle sevk edebilir. F-16 nın yapımında F-15 ve F-111 gibi kendini ispatlamış uçakların teknolojilerinden yararlanılmıştır. F-16 güçlü radarı sayesinde alçaktan uçan uçakları bile tespit edebilir. F-16'nın manevra kabiliyeti çok yüksek ve atiktir. Bu da F-16'yı kullanımı zor uçaklar kategorisine sokar. F-16'da; Fly by wire, HUD, HOTAS, Glass Cockpit gibi sistemler de kullanılmıştır. F-16 çok dayanıklı bir uçaktır. Tam yüklü olarak yaklaşık 9G'ye dayanabilir.

Çok yönlü taktik ve avcı uçağı olan F-16 uçakları havadan havaya ve havadan yere savaş kabiliyetine sahiptir. F-16 C serisi tek kişilik F-16 D serisi ise çift kişiliktir. F-16 uçağında turbo fanlı tek motor mevcuttur. Hava alığı yere çok yakın olduğu için YAMAHA ( motora giren yabancı maddelerin yarattığı hasar ) alması çok kolaydır. Bu nedenle uçağın bulunduğu ve taksi yaptığı yerlerin en ufak maddelerden dahi arındırılması gerekir. Ayrıca bu hava alığı uçak üzerinde çalışan personel için son derece tehlikelidir. Uçak en düşük seviyede çalışırken bile motor bir insanı çekebilecek kadar emiş gücü oluşturup bir kazaya neden olabilir. Bu tür kazalar ülkemizde de yaşanmıştır ve maleesef ölümle sonuçlanmıştır

F-16 uçağının tek motorlu olması nedeniyle uçağa elektrik ve hidrolik takat gelmediği zamanlarda acil olarak takat sağlayan ünite (EPU) devreye girer. Bu sistemde yakıt olarak kullanılan Hidrazin insan vücuduna temas ettiğinde veya buharına maruz kalındığında sağlık açısından zararlı etkilere sahiptir. Bundan dolayı kaza/kırım olaylarda ya da acil durumlarda uçağa yaklaşmadan önce uçağın sağ yan tarafında bulunan gösterge ve dedektörler iyice kontrol edilmeli, uçağa herhangi bir müdahelede bulunmadan önce EPU sistemi emniyet pimi takılarak ve pilot kabininden OFF edilerek devreden çıkartılmalıdır.

Türkiye'de F-16'lar [değiştir]

Türkiye'nin kullandığı F16'lar block 30, block 40, block 50 olup ; otuz adet block 50+ nın alınması onaylanmıştır.

F-16 uçakları Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmiş, yüksek ve gelişmiş teknolojinin en son ürünlerindendir. Hava Kuvvetlerinde C ve D serisi kullanılmaktadır. C serisi tamamen av ve bombardıman görevleri için imal edilmiştir. D serisi ise hem savaş hem de eğitim amacıyla kullanılmaktadır. Block30 ve 40 modelleri için modernizasyon çalışmaları başlatılmıştır. Bazı F16 filoları Lantrin hedefleme podlarıyla ile donatılmıştır. Yeni nesil F16 lar ASELPOD (GECE İÇİN HEDEFLEME KIZILÖTESİ IŞINI) ile donatılmıştır.

Teknik Özellikler (F-16C Blok 40) [değiştir]

• Boyut Doneleri
  • Uzunluk: 15.03 m (49.31 ft)
  • Kanat Genişliği: 9.45 m (31.00 ft)
  • Yükseklik: 5.09 m (16.70 ft)
  • Kanat Alanı: 27.88 m² (300 ft²)
• Ağırlık Doneleri
  • Boş Ağırlık: 8.495 kg (18.725 lb)
  • Tipik Yükleme: 10.780 kg (23.765 lb)
  • Azami Ağırlık: 17.010 kg (37.500 lb)
  • Yakıt Kapasitesi :
    • Dahili: 3.105 kg (6.846 lb)
    • Harici: 3.066 kg (6.760 lb)
  • Azami Faydalı Yük: 7.800 kg (17.200 lb)
• Güç Kaynağı
  • Motor: 1 x General Electric F110-GE-100
  • Motor Gücü: 17.155 lbf (76.3 kN)
• Performans
  • Azami Hız:
    • 12.000 metrede 2.175 km/s (1.350 mph) - 2.05 Mach
    • Deniz Seviyesinde 1.460 km/s (915 mph) - 1.2 Mach
  • Tırmanma Hızı: 254 m (834 ft) /sn
  • Servis Tavanı: 15.240 m (50.000 ft)
  • Menzil:
    • Yüksüz ve azami yakıt ile 3.890 km (2.100 nm)
    • Tipik yükleme ile 1.000 km (540 nm)
  • Kanat Hücum Açışı: 40°
  • Kanat Açıklık Oranı: 3.0
  • Planlanan Hizmet Ömrü: 8.000 saat
• Personel
  • F-16A/C/E: 1 Pilot
  • F-16B/D/F: 1 Öğrenci Pilot + 1 Öğretmen Pilot
  • F-16I : 1 Pilot + 1 Silah/Radar Sistem Operatörü

Kullanan Ülkeler [değiştir]

legend www.myspace.com/legend06ranger legend www.myspace.com/legend06ranger legend www.myspace.com/legend06ranger

Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı 143.filo'nun 20.yılında "Şahinleri Biz Yetiştiririz" sloganı ile 175.000 uçuş saatini F-16'lar ile kutlarken

ABD Hava Kuvvetleri'ne ait bir F-16 Fighting Falcon

•  Bahreyn : Bahreyn Kraliyet Hava Kuvvetleri (22)
• Belçika: Belçika Hava kuvvetleri (90) ilk siparişi 116 (96 tek ve 20 çift kişilik), 1988'de 44 ek sipariş (40 tek - ve 4 çift kişilik) 90'a indirildi (72 aktif hizmette,18 yedekte)
• Şili: Şili Hava Kuvvetleri (28)
• Danimarka: Danimarka Kraliyet Hava Kuvvetleri (48 + 21 yedekte)
• Mısır: Mısır Hava Kuvvetleri (220)
•  Yunanistan: Yunan Hava Kuvvetleri (131 + 30 sipariş)
•  Ürdün: Ürdün Kraliyet Hava Kuvvetleri (58)
•  Endonezya: Endonezya Hava Kuvvetleri (12; F-16A/B'den F-16C/D versiyonuna yülkseltme planlanıyor, ayrıca ellerinde bulunan F-5E/F'leri F-16C/D ile değiştirme opsiyonu üzerindede duruluyor)
• İsrail: İsrail Hava Kuvvetleri (243)
•  İtalya: İtalya Hava Kuvvetleri (34; USAF'dan Kiralandı)
•  Fas: Fas Kraliyet Hava Kuvvetleri (24 F-16 C/D sipariş edildi)
•  Hollanda: Hollanda Kraliyet Hava Kuvvetleri (82 + 18 yedekte)
• Norveç: Norveç Kraliyet Hava Kuvvetleri (74 teslim alındı, 57 aktif hizmette (2007))
• Umman: Umman Kraliyet Hava Kuvvetleri (12)
•  Pakistan: Pakistan Hava Kuvvetleri (34 + 44 sipariş edildi + 36 opsiyon olarak extra sipariş)
•  Polonya: Polonya Hava Kuvvetleri (48)
• Portekiz: Portekiz Hava Kuvvetleri (45)
•  Singapur: Singapur Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri (76)
• Çin Cumhuriyeti: Çin Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri (150)
•  Güney Kore: Güney Kore Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri (180; F-16C/D 40, KF-16C/D 140 ; KF-16C/D Lisanslı olarak Korean Aerospace Industries tarafından üretildi.)

•  Tayland: Tayland Kraliyet Hava Kuvvetleri (61)
• Türkiye: Türk Hava Kuvvetleri (246+30 sipariş edildi) F-16'lar lisanslı olarak Tusaş Havacılık ve Uzay Sanayi tarafından üretildi.
•  Birleşik Arap Emirlikleri: Birleşik Arap Emirlikleri Hava Kuvvetleri (80)
•  Amerika Birleşik Devletleri
  • ABD Hava Kuvvetleri (1,245) - 1 F-16A Block 15, 197 F-16C/D Block 25, 350 F-16C/D Block 30, 51 F-16C/D Block 32, 222 F-16C/D Block 40, 174 F-16C/D Block 42, 198 F-16C/D Block 50, 52 F-16C/D Block 52.
    • Aktif - 701
    • Ulusal Hava Muhafızları - 490
    • Yedekte - 54
  • ABD Donanması (40)
•  Venezuela: Venezuela Hava Kuvvetleri (24)

Silah Sistemleri [değiştir]

• Top
  • 1 x 20 mm M61A1 Vulcan (512 mermi)
• Havadan Havaya Muharebe Füzeleri AAM
  • 6 x AIM-9 Sidewinder
  • 6 x AIM-120 AMRAAM
  • 2 x AIM-7 Sparrow
  • 6 x Python-4
  • 4 x R.550 Magic II
  • 4 x IRIS-T
• Havadan Karaya Taaruz Füzeleri
  • 6 × AGM-65 Maverick
  • 4 × AGM-88 HARM
  • 2 × AGM-154 JSOW
  • 2 × AGM-158 JASSM
  • 4 × BLU-107 Durandal
  • 2 × AS-30L
  • 2 × AGM-142 Have Nap (Popeye II)
• Gemi Taarruz Füzeleri
  • 2 × AGM-119A Penguin
  • 2 × AGM-84 Harpoon
• Bombalar
  • GBU-10 Paveway II, GBU-12 Paveway II, GBU-24 Paveway III Lazer güdümlü bombalar
  • Mk-20 Rockeye, CBU-52/58/71/87/89/97 Demet bombaları
  • CBU-103, CBU-105 WCMD
  • BLU-109
  • MK-81, MK-82, MK-83, MK-84 Genel maksat bombaları
  • BLU-109, GBU-31/35/38 JDAM
  • GAU-3A 70 mm (2.76 inç) Roket podu
• Nükleer Bomba
  • B61